Цахим эрин дэх монгол бичгийн ирээдүйд Монгол бичгийн кодчиллын инновац
“Тунгаамал загвар”-ыг XIV зууны үеийн нэрт бичгийн хүмүүн Чойжи Одсэрийн туурвисан монгол хэл, бичгийн судлалын эх үндэс болсон “Зүрхэн толт” хэмээх хэл зүйн бүтээлд тулгуурлаж, түүнээс хойш гарсан хэл шинжлэлийн болон сургалт судалгааны олон бүтээлийг харьцуулан нягталж боловсруулсан.
Тунгаамал загварыг Юникодын Техникийн зөвлөлийн 158-р хурлаар хэлэлцэн дэмжсэнээр хэрэглээнд турших боломжтой болсон.
Одоогийн Юникод стандартад үсгийн түүхэн үед хэрэглэгдэж байсан хувилбар дүрсүүдийг хүртэл оруулан кодчилсон байдаг. Кодчилол бол суурь стандарт болохоос, байгаа бүхнийг агуулах тогтолцоо биш учир, бид монгол бичгийн 800 жилийн дурсгалыг судалсны үндсэн дээр кодчилолд байх шаардлагагүй, харин тухайн цагийн онцлогийг илтгэсэн фонтоор дүрсэлж гаргавал зохих бүх дүрсүүдийг хасаж, кодчиллын талбарыг эмхлэн цэгцэлсэн.
Одоогийн Юникодод Ха, Га хоёр үсэг кодлогдсон байдаг. Түүний эм үгэнд хэрэглэх Хэ, Гэ хоёр үсгийг фонтын дүрэм, хувилбар сонгох тэмдэгтээр гаргадаг. Жишээ нь, бичиг, билиг гэх мэт үгсийг бичихэд эр үгийн “га”-тай бичигдэх бөгөөд зөв хэлбэрийг гаргахын тулд 3 төрлийн хувилбар сонгуурыг энд тэнд нь тавьж байж бичдэг. Ийм маягаар бичих үгс агшин, хир, англи гээд маш олон байдаг. Тунгаамал загварт, үгийн эр эмийг тодорхойлох үүрэгтэй Хэ, Гэ хоёр үсгийг монгол хэл шинжлэлийн бүтээл, цагаан толгойнуудад тусгай үсэг хэмээн үзэж ирснийг баримтлан салгасан бөгөөд Юникодын техникийн хорооноос эдгээрт Али гали үсгийн бүлгээс хоёр код хэрэглэх зөвшөөрөл өгсөн. Эдгээрийн дүнд, монгол бичгээр компьютерт бичихэд үүсэж байсан бэрхшээлийн дийлэнх нь шийдэгдсэн.
Одоогийн юникодоор 3 төрлийн FVS хэмээх үсгийн хувилбар дүрс сонгох тусгай тэмдэгт хэрэглэдэг ба эдгээрийг үсгийнхээ хойно, урд хаана хэрэглэх нь тухайн тохиолдлоосоо хамааран янз бүр байдаг нь их төвөгтэй байдаг. Харин “Тунгаамал загвар”-т ганцхан хувилбар сонгуур (FVS) хэрэглэдэг болохоор маш тогтвортой, эргэлзээгүй, бичихэд хялбар болсон.
Одоогийн кодчиллын дагуу Монгол бичгийн бичвэр үүсгэхэд үл үзэгдэх долоон тэмдэгт (3 хувилбар сонгогч, 4 тусгай тэмдэгт) хэрэглэдэг бөгөөд хэрэглэгчид санамсаргүй эсвэл олон дахин дарагдсан эсэхийг мэдэх боломжгүй нь түвэгтэй байдал үүсгэдэг. Үүнийг бид бүрэн шийдэж хэрэггүй газар хэрэглэгдсэн бүх үл үзэгдэх тэмдэгтийг ил харуулахаар зохион байгуулсан.
Бид өдгөө хэрэглэгдэж буй Монгол бичгийн Юникодын загварыг хянан шалгаж, сайжруулаад бусад оролдлогуудаас ялгах үүднээс өөрсдийн шийдлийг "Тунгаамал загвар" хэмээн нэрийдлээ. Тунгаамал загвар нь Юникод стандарттай ихэвчлэн нийцэх бөгөөд UTC #158 хурлаар техникийн хорооны мэргэжилтнүүд турших боломж олгосон. Бид мэдэгдсэн ёсоороо цахим орчинд Монгол бичгийн хувьд тунгаамал загварыг барих бөгөөд цаашид ч дэмжин бусад бүтээгдэхүүнүүдээ гаргах болно.
Манай шийдэл маш хялбар.
Бүх төхөөрөмж, бүх үйлдлийн систем, бүх вэб хөтөч дээр. Монгол бичгээр бүх цахим орчинд чөлөөтэй бичих боломжийг бүрдүүлэхээр ажиллаж байна. Тухайлбал,
Эрхэм хэрэглэгч таны аливаа санал, зөвлөгөө, шүүмжид бид гүнээ талархах болно.
