Necessary innovation of Mongolian script encoding for the future in technology era.
“Refined model” is designed based on the "Zurkhen Tolta", which is greatest grammatical works by Choiji Odser and comparing other successor linguistic works. He is famous philologist in XIV century.
By result of 158th UTC meeting enabled us to attempt the refined model in everyday life.
In current standard, plenty of stylistic and periodic variants of letters are encoded. The Unicode encoding standard is a single character encoding scheme. .... We cleaned up all stylistic and historic variants to reduce free variation selectors.
Одоогийн Юникодод Ха, Га хоёр үсэг кодлогдсон байдаг. Түүний эм үгэнд хэрэглэх Хэ, Гэ хоёр үсгийг фонтын дүрэм, хувилбар сонгох тэмдэгтээр гаргадаг. Жишээ нь, бичиг, билиг гэх мэт үгсийг бичихэд эр үгийн “га”-тай бичигдэх бөгөөд зөв хэлбэрийг гаргахын тулд 3 төрлийн хувилбар сонгуурыг энд тэнд нь тавьж байж бичдэг. Ийм маягаар бичих үгс агшин, хир, англи гээд маш олон байдаг. Тунгаамал загварт, үгийн эр эмийг тодорхойлох үүрэгтэй Хэ, Гэ хоёр үсгийг монгол хэл шинжлэлийн бүтээл, цагаан толгойнуудад тусгай үсэг хэмээн үзэж ирснийг баримтлан салгасан бөгөөд Юникодын техникийн хорооноос эдгээрт Али гали үсгийн бүлгээс хоёр код хэрэглэх зөвшөөрөл өгсөн. Эдгээрийн дүнд, монгол бичгээр компьютерт бичихэд үүсэж байсан бэрхшээлийн дийлэнх нь шийдэгдсэн.
Одоогийн юникодоор 3 төрлийн FVS хэмээх үсгийн хувилбар дүрс сонгох тусгай тэмдэгт хэрэглэдэг ба эдгээрийг үсгийнхээ хойно, урд хаана хэрэглэх нь тухайн тохиолдлоосоо хамааран янз бүр байдаг нь их төвөгтэй байдаг. Харин “Тунгаамал загвар”-т ганцхан хувилбар сонгуур (FVS) хэрэглэдэг болохоор маш тогтвортой, эргэлзээгүй, бичихэд хялбар болсон.
Одоогийн кодчиллын дагуу Монгол бичгийн бичвэр үүсгэхэд үл үзэгдэх долоон тэмдэгт (3 хувилбар сонгогч, 4 тусгай тэмдэгт) хэрэглэдэг бөгөөд хэрэглэгчид санамсаргүй эсвэл олон дахин дарагдсан эсэхийг мэдэх боломжгүй нь түвэгтэй байдал үүсгэдэг. Үүнийг бид бүрэн шийдэж хэрэггүй газар хэрэглэгдсэн бүх үл үзэгдэх тэмдэгтийг ил харуулахаар зохион байгуулсан.
We have examined and improved current phonetic model for Mongolian Unicode and called it "refined model" to distinguish from other attempts. Refined model is semi-conformant to the Unicode and accepted by Unicode experts at UTC #158 meeting. As declared, we will use refined model for all our solutions for Mongolian script and promote it.
Our solution is very simple.
We are hardly working on various implementations to facilitate to use Mongolian script on all devices, all operation systems and all browsers. Due to respecting existing Unicode standard our solution is capable of working following systems.
We'd love your feedback!
